Στην Κύπρο πενταπλασιάστηκε ο αριθμός των αιτήσεων για διεθνή προστασία με την αύξηση από το 2016 να φτάνει το 490%, όπως ανέφερε χθες ενώπιον της κοινοβουλευτικής επιτροπής Εσωτερικών ο υπουργός Εσωτερικών, Κωνσταντίνος Ιωάννου. Σύμφωνα με τον ίδιο, ο αριθμός των αιτούντων και των κατόχων οποιουδήποτε καθεστώτος διεθνούς προστασίας ξεπέρασε τις 55.000 και μεταφράζεται σε ποσοστό πέραν του 6% του πληθυσμού της χώρας. Ανέφερε, εξάλλου, πως μόνο το έτος 2022, καταγράφηκαν 21.565 νέοι αιτούντες.
Αν ληφθεί υπόψιν πως επαναπατρίζονται περίπου οι μισοί, και νοουμένου ότι συνεχιστούν οι σημερινοί ρυθμοί άφιξης και αναχώρησης, στην Κύπρο θα παραμένουν κάθε χρόνο περίπου 10.000 αιτητές.
Για να αποτραπεί αυτή η εξέλιξη επισπεύδονται οι διαδικασίες εξέτασης των αιτήσεων που υποβάλλονται. Όπως ανέφερε ο κ. Ιωάννου, προς αυτή την κατεύθυνση προγραμματίζεται η ενίσχυση της Υπηρεσίας Ασύλου με πρόσθετους εξεταστές. Συγκεκριμένα, θα αυξηθούν κατά 27, ενώ παράλληλα, θα συμβάλει και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Ασύλου, με άλλους 16, έτσι ώστε ο συνολικός αριθμός να ανέλθει σε 100.
«Με την ενίσχυση θα μπορούμε να εξετάζουμε 1.900 αιτήσεις μηνιαίως σε σχέση με 1.200 που εξετάζουμε τώρα», είπε ο υπουργός Εσωτερικών. Πρόσθετα, θα προωθηθεί η πρόσληψη άλλων 25 εξεταστών, έτσι ώστε να διεκπεραιωθούν οι εκκρεμούσες αιτήσεις. Παράλληλα –και σε συνεργασία με το Ανώτατο Δικαστήριο– μελετώνται τρόποι αύξησης του αριθμού των προσφυγών που εξετάζονται, καθώς και τρόποι επίσπευσης της εξέτασης των προσφυγών στο Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας.
Σε πρόσφατη ομιλία του ο τέως υπουργός Εσωτερικών, Νίκος Νουρής είχε αναφέρει, πως εντός του 2022 είχαν επιστραφεί σχεδόν 7.000 αλλοδαποί, που αντιστοιχούν στο 40% των αφίξεων σε σχέση με 17% το 2021. Ο διάδοχος του ανέφερε χθες, πως ένας από τους βασικούς πυλώνες διαχείρισης των μεταναστευτικών ροών είναι η προώθηση των διαδικασιών επιστροφών παράτυπων μεταναστών, των οποίων απορρίφθηκαν οι αιτήσεις για παροχή καθεστώτος διεθνούς προστασίας. Συνεπώς, συνέχισε, πέραν των αναγκαστικών επιστροφών και με στόχο την ενίσχυση και επιτάχυνση του τομέα εθελούσιων επιστροφών, τέθηκε σε εφαρμογή πρόγραμμα παροχής οικονομικού κινήτρου στους υπηκόους τρίτων χωρών, οι οποίοι ενδιαφέρονται να συμπεριληφθούν στο πρόγραμμα και να επιστρέψουν στη χώρα καταγωγής τους.
Ο κ. Ιωάννου ανέφερε πως η όξυνση του προβλήματος ήταν από τους βασικούς λόγους που κρίθηκε απαραίτητη η δημιουργία υφυπουργείου Μετανάστευσης, και Ασύλου, το οποίο θεσμικά θα μαζέψει κάτω από μία ομπρέλα τις διάφορες πολιτικές στον τομέα της μετανάστευσης κατά τρόπον που θα είναι αποτελεσματικότερη η διαχείριση των προκλήσεων.
Σχέδια για δημιουργία Ενιαίου Φορέα Στέγασης
Εξάλλου, ενημερώνοντας τους βουλευτές, ο υπουργός Εσωτερικών αναφέρθηκε και στο στεγαστικό πρόβλημα το οποίο, όπως αναγνώρισε, σε ορισμένες περιοχές προσέλαβε πρωτοφανείς διαστάσεις για τα δεδομένα της Κύπρου. Το ιδιαίτερα υψηλό κόστος ανέγερσης κατοικίας αλλά και η δυσκολία στην εξασφάλιση χρηματοδότησης, έχουν εκτοπίσει τις χαμηλά αλλά και τις μέτρια αμειβόμενες ομάδες συμπατριωτών μας από την στεγαστική αγορά, είπε ο κ. Ιωάννου.
Συνοψίζοντας την πολιτική του υπουργείου στο συγκεκριμένο ζήτημα, ανέφερε:
>> Θα εξεταστεί η δημιουργία Ενιαίου Φορέα Στέγασης που θα έχει την ευθύνη διαχείρισης της κρατικής γης αλλά και τη συγκέντρωση και διαχείριση όλων των στεγαστικών προγραμμάτων και σχεδίων του κράτους μέσα από ένα ενιαίο πλαίσιο. Για το σκοπό έχει προγραμματιστεί συνάντηση με τον Κυπριακό Οργανισμό Ανάπτυξης Γης κατά την οποία θα εξεταστούν πιθανές δράσεις.
>> Θα ενεργοποιηθεί ο ιδιωτικός τομέας για αύξηση οικιστικού αποθέματος προς ενοικίαση σε περιοχές με αυξημένο στεγαστικό πρόβλημα.
>> Θα εξεταστεί το ενδεχόμενο παροχής πολεοδομικών και φορολογικών κίνητρων για μεγάλες αναπτύξεις οικιστικών μονάδων που θα διατεθούν προς ενοικίαση για συγκεκριμένη καθορισμένη χρονική περίοδο.
>> Θα ενισχυθούν και θα ενισχυθούν τα υφιστάμενα πολεοδομικά κίνητρα που παρέχονται για προσιτή κατοικία δίνοντας κίνητρα σε όσους ιδιώτες συμπεριλάβουν Κοινωνική Στέγη στις αναπτύξεις τους Προσφυγική Στεγαστική Πολιτική και στήριξη Προσφύγων.
Ο υπουργός αναγνώρισε, επίσης, πως διαχρονικά δεν υπήρξε ισότιμη στήριξη ανάμεσα στους πρόσφυγες και πρόσθεσε, πως μέχρι την επίλυση του Κυπριακού, το κράτος οφείλει μέσα στο πλαίσιο των δημοσιονομικών του δυνατοτήτων, να ανταποκριθεί με δίκαιο τρόπο στο σύνολο του προσφυγικού κόσμου.
Είπε επίσης πως βρίσκεται σε εξέλιξη σχέδιο επιδότησης ενοικίου, με τον καταρτισμό κατάλληλων κριτηρίων και αύξηση του ύψους της επιδότησης. Όπως ανέφερε, ολοκληρώθηκε, ήδη, σχετική διαβούλευση με τους εμπλεκόμενους φορείς και αναμένεται η θέση του υπουργείου Οικονομικών. «Στόχος μας είναι, όπως η αναθεώρηση του σχεδίου να ολοκληρωθεί εντός των επόμενων μηνών», είπε ο υπουργός.
Περαιτέρω ανέφερε, πως το υπουργείο Εσωτερικών επεξεργάζεται και υλοποιεί μέτρα και σχέδια, καθώς επίσης προωθεί τον εκσυγχρονισμό του νομοθετικού πλαισίου και την απλοποίηση και την επιτάχυνση των διαδικασιών, ειδικότερά σε σχέση με την αδειοδότηση της ανάπτυξης.
Τέλος, αναφέρθηκε στο πακέτο μέτρων αναζωογόνησης της εντός των τειχών πόλη της Λευκωσίας, καθώς και στα οικονομικά κίνητρα στο στεγαστικό και επαγγελματικό τομέα.
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης έγινε και αναφορά και στο θέμα της στατικής επάρκειας και του ελέγχου που επιδιώκεται να ασκηθεί στα κτήρια, μέσω νομοσχεδίου το οποίο δεσμεύθηκε να καταθέσει το υπουργείο Εσωτερικών μετά την ολοκλήρωση του νομοτεχνικού ελέγχου από πλευράς της Νομικής Υπηρεσίας. Για το συγκεκριμένο θέμα ο πρόεδρος της επιτροπής Εσωτερικών, Άριστος Δαμιανού, εξέφρασε ικανοποίηση για τη δέσμευση του υπουργού να καταθέσει το συντομότερο δυνατόν το νομοσχέδιο για τη στατική επάρκεια των κτηρίων. Τόσο ο κ. Δαμιανού όσον και άλλα μέλη της επιτροπής θεωρούν ότι ήδη καθυστέρησε η κατάθεση του νομοσχεδίου.
Μεταρρύθμιση στην ώρα της απαιτεί η Βουλή
Για τη μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ο υπουργός Εσωτερικών ανέφερε πως αποτελεί προτεραιότητα για την κυβέρνηση και πρόσθεσε ότι καταβάλλεται προσπάθεια να κλείσουν όλες οι εκκρεμότητες μέχρι τον Μάιο του 2024, οπόταν θα διεξαχθούν και οι τοπικές εκλογές με τα νέα σχήματα. Τόνισε, επίσης, την ανάγκη σειράς νομοθετικών ρυθμίσεων, που απαιτούνται, ώστε να επιλυθούν σειρά θεμάτων, που αφορούν τη σχετική νομοθεσία.
Επί του συγκεκριμένου, ο πρόεδρος της επιτροπής, Άριστος Δαμιανού, ανέφερε πως έχει τονιστεί, τόσο στον υπουργό όσον και στους αρμόδιους λειτουργούς, ότι οι όποιοι σχεδιασμοί για τυχόν αλλαγές στους Νόμους της μεταρρύθμισης, πρέπει να σταλούν στην επιτροπή Εσωτερικών της Βουλής, το αργότερο μέχρι την 01/05/2023, ώστε να αξιοποιηθεί όλη η περίοδος μέχρι την ανάπαυλα του Ιουλίου, για να ολοκληρωθεί η προσπάθεια των νομοθετικών τροποποιήσεων. Ο κ. Δαμιανού πρόσθεσε και τα ακόλουθα: «Ούτε ηθικό είναι, αλλά ούτε θεμιτό, ενώπιον της επιτροπής να συζητούνται εκλογικοί νόμοι, λίγους μήνες πριν την εκλογική διαδικασία. Είναι και μια σύμβαση του Κοινοβουλίου, ή αλλιώς Εθιμικό Δίκαιο. Πρόθεση, λοιπόν, της επιτροπής Εσωτερικών είναι ότι σχετικό κατατεθεί μέχρι τις αρχές Μαΐου 2023, να συζητηθεί».
